Deep Web - Η "σκοτεινή" πλευρά του διαδικτύου (Μέρος 1ο)

Πολλή συζήτηση γίνεται τελευταία για το deep web. Γνωστό και ως dark web, darknet, αόρατο web και άλλα  παρόμοια σκοτεινά και μυστηριώδη ονόματα, έγινε ευρύτερα γνωστό για το ρόλο που έπαιξε κατά τη διάρκεια της "Αραβικής Άνοιξης" και που συνεχίζει να παίζει στο χώρο των ακτιβιστικών κινημάτων, ιδιαίτερα σε χώρες όπως η Κίνα όπου η λογοκρισία στο διαδίκτυο είναι απόλυτη. Και έγινε περισσότερο ακόμη γνωστό με το Silk Road, την μαύρη αγορά του διαδικτύου, επιβεβαιώνοντας ως ένα βαθμό τη σκοτεινή του φήμη.

Τι είναι όμως ακριβώς το deep web; Συχνά παρουσιάζεται ως το βυθισμένο μέρος ενός παγόβουνου και το web που γνωρίζουμε είναι η κορυφή του (γι'αυτό ονομάζεται και surface web). Ήδη πριν από δέκα χρόνια, σύμφωνα με έρευνα του πανεπιστημίου του Berkeley στην Καλιφόρνια, το deep web αποτελούσαν δεδομένα μεγέθους 91.000 terabytes, με το επιφανειακό web να φτάνει περίπου τα 167 terabytes.

Τεχνικά, το deep web αποτελείται από οποιοδήποτε περιεχόμενο που δεν είναι ανιχνεύσιμο από τις γνωστές μηχανές αναζήτησης, όπως το google. Πρόκειται δηλαδή για ένα μεγάλο φάσμα διαφόρων ειδών δεδομένων που για διαφοτερικούς λόγους, είτε λόγω της φύσης των δεδομένων είτε εσκεμμένα, δεν είναι προσπελάσιμο από το ευρύ κοινό μέσω των μηχανών αναζήτησης. Μπορεί να είναι λοιπόν:
-Περιεχόμενο που παράγεται δυναμικά και έχει μεγάλη σειρά παραμέτρων που "μπερδεύει" τα  spiders (προγράμματα που χρησιμοποιούνται από τις μηχανές αναζήτησης για να ανιχνεύσουν το περιεχόμενο των ιστοσελίδων και να τις δεικτοδοτήσουν προς αναζήτηση). Αυτές οι ιστοσελίδες δημιουργούνται συνήθως μέσω επερωτήσεων (queries) ή προκύπτουν από φόρμες (π.χ. έρευνες ή δημοσκοπήσεις).

-Περιεχόμενο προσπελάσιμο μόνο με κωδικό πρόσβασης.
-Περιεχόμενο περιορισμένης πρόσβασης: ιστότοποι που περιορίζουν την πρόσβαση στις σελίδες τους με τεχνικό τρόπο (π.χ. χρησιμοποιώντας το Robots Exclusion Standard, CAPTCHAs, ή το no-cache Pragma στις επικεφαλίδες του πρωτοκόλλου HTTP, τα οποία απαγορεύουν στις μηχανές αναζήτησης να πλοηγούνται στις ιστοσελίδες τους ).

-Μη συνδεδεμένο περιεχόμενο. Ιστοσελίδες, δηλαδή, που δεν περιέχουν συνδέσμους από άλλες ιστοσελίδες, δυσκολεύοντας έτσι τα προγράμματα που κάνουν web crawling να τις ανιχνεύσουν.

-Περιεχόμενο που περιλαμβάνεται σε αρχεία πολυμέσων ή που έχουν συγκεκριμένη μορφή που δεν μπορούν να χειριστούν οι μηχανές αναζήτησης (π.χ. αρχεία flash).
-Περιεχόμενο που δεν χρησιμοποιεί το πρωτόκολλο HTTP. Έτσι ιστοσελίδες που χρησιμοποιούν το πρωτόκολλο Gopher και αρχεία που βρίσκονται σε διακομιστές FTP, δεν μπορούν να εντοπιστούν γιατί οι μηχανές αναζήτησης δεν δεικτοδοτούν ιστοσελίδες εκτός πρωτοκόλλου HTTP.

H φημολογία, λοιπόν, ότι το deep web είναι η κακόφημη συνοικία του διαδικτύου δεν είναι απολύτως ακριβής. Είναι όμως πραγματικότητα ότι υπάρχουν τμήματά του προσβάσιμα μόνο με τη χρήση ειδικού λογισμικού που προσφέρει ανωνυμία στους χρήστες και εκεί συχνάζουν πολλές "κακές" παρέες...

Το πιο διαδεδομένο λογισμικό είναι το Οnion Router ή Tor. To Tor δρομολογεί τις επικοινωνίες που προέρχονται από τον υπολογιστή σας σε όλο τον κόσμο, σε ένα κατανεμημένο δίκτυο κόμβων που απαρτίζεται από εθελοντές και αποτελεί το δίκτυο Tor.  Το Τοr κατευθύνει τις πληροφορίες των χρηστών του σε τρεις διαδοχικά διακομιστές πριν τις  στείλει στον προορισμό τους. Αυτό το δίκτυο είχε αρχικά χρηματοδοτηθεί από την αμερικανική Υπηρεσία Ναυτικών Ερευνών (Office of Naval Research) για να βοηθήσει τους πράκτορες στο εξωτερικό να παρακάμπτουν τα firewalls και το λογισμικό λογοκρισίας (censorware) σε χώρες όπως η Κίνα. Γι'αυτό και εικάζεται ότι ακόμα ελέγχεται από την κυβέρνηση των HΠΑ και δεν είναι αξιόπιστο.

Στην ουσία το Tor δεν προσφέρει ανωνυμία αλλά συσκότιση της ταυτότητας του χρήστη. Χρησιμοποιείται για να συσκοτίσει τη σύνδεσή σας στο διαδίκτυο αλλά και ως επέκταση στο πρόγραμμα περιήγησης που χρησιμοποιείτε. Η ομάδα του Tor έχει αναπτύξει μία επέκταση για τον Firefox που εφαρμόζει αρκετά επίπεδα συσκότισης στα δεδομένα που κοινοποιούνται μέσω του Firefox. Επειδή το Tor κατευθύνει τα δεδομένα σας σε διάφορους διακομιστές σε όλον τον κόσμο, δεν είναι πολύ γρήγορο. Όσο περισσότεροι χρήστες προσφέρουν  τους υπολογιστές τους εθελοντικά για να χρησιμοποιηθούν ως κόμβοι, τόσο ταχύτερο γίνεται.

Αν λοιπόν γίνετε μέλος του δικτύου Tor θα αποκτήσετε πρόσβαση σε ένα από τα πιο διαδεδομένα underground portals του deep web, το Hidden Wiki. Θα μπείτε σε μία σελίδα που μοιάζει με τη Wikipedia και στην αριστερή στήλη θα δείτε όλες τις διαθέσιμες κατηγορίες που μπορείτε να περιηγηθείτε: ιστολόγια, βιβλία, φόρουμ, ναρκωτικά, όπλα, τυχερά παιχνίδια, επαγγελματίες εκτελεστές  που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους, πορνογραφία όλων των ειδών... Και αυτό είναι μόνο ένα μικρό, επιφανειακό τμήμα από ό,τι προσφέρεται αν είναι κανείς διατεθειμένος να ψάξει βαθύτερα...

Από το Hidden Wiki

Το Freenet είναι ένα άλλο παρόμοιο λογισμικό. Το χρησιμοποιούν ήδη 2 εκατομμύρια χρήστες και το δίκτυο εξαπλώνεται συνεχώς. Σε αυτό θα βρείτε το "Linkageddon" που είναι κάτι ανάλογο με το hidden wiki. O Ian Clarke, o δημιουργός του Freenet, το περιγράφει ως μία αποκεντρωμένη υπηρεσία ταχυδρομείου, όπου οι χρήστες μεταφέρουν τα γράμματα μεταξύ τους. Για παράδειγμα, θέλεις να στείλεις ένα γράμμα στο φίλο σου τον Γιώργο στη Θεσσαλονίκη και τυχαίνει ο φίλος σου ο Γιάννης να πηγαίνει εκεί επαγγελματικό ταξίδι. Δίνεις λοιπόν το γράμμα στο Γιάννη και αυτός το δίνει με τη σειρά του στο Νίκο που μένει στη γειτονιά του Γιώργου... Τα πλεονεκτήματα αυτού του συστήματος είναι ότι τα ενδιάμεσα πρόσωπα δεν χρειάζεται να ξέρουν ποιος είναι ο αποστολέας του γράμματος και δεν υπάρχει ένας κεντρικός σταθμός που μπορεί να εμποδίσει την αποστολή. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν ότι το Freenet είναι το πιο δημοφιλές σύστημα ανωνυμίας στην Κίνα για προφανείς λόγους...

Το πιο περιβόητο site του deep web, που διατίθεται μέσω του δικτύου Tor προς το παρόν, είναι το Silk Road. H μαύρη αγορά του διαδικτύου. Περισσότερα όμως γι'αυτό στο δεύτερο μέρος γιατί υπάρχουν πολλά να πούμε. Η συνέχεια λοιπόν στο επόμενο...